Maar wat is nu licht eigenlijk?
Licht is elektromagnetische straling in het frequentiebereik dat waarneembaar is met het menselijk oog, in het algemeen met inbegrip van infrarood licht (met een iets lagere frequentie) en ultraviolet licht, met een iets hogere frequentie. In vacuüm plant licht zich voort met de lichtsnelheid, maar daarin onderscheidt het zich niet van andere elektromagnetische straling met andere frequenties. De kleinste onderdelen waaruit licht is opgebouwd (lichtkwanta)worden fotonen genoemd. (bron: Wikipedia)
Er zijn drie variabelen die licht beschrijven 1) De lichtsterkte (amplitude) 2) De kleur (frequentie of golflengte) en 3) De polarisatie of trillingsrichting (deze staat altijd loodrecht op de voortplantingsrichting).
In dit stukje wil ik het voornamelijk hebben over de kleur.
Licht zoals wij het in het dagelijks leven om ons heen tegenkomen heeft zelden of nooit dezelfde kleur. De kleur van het licht veroorzaakt door de frequentie noemen we de kleurtemperatuur en wordt uitgedrukt in graden Kelvin (ºK). Hoe hoger de kleurtemperatuur oftewel de Kelvin waarde, hoe blauwer het licht. Hoe lager de kleurtemperatuur dus een lagere Kelvin waarde hoe meer oranje getint het licht wordt.
De kleurtemperatuur van het licht wordt bepaald door de lichtbron. Zo heeft kunstlicht bijvoorbeeld in de vorm van een gloeilamp (zolang we die nog tegenkomen) een veel lagere kleurtemperatuur dan bijvoorbeeld daglicht (waarbij de kleurtemperatuur wordt bepaald door de stand van de zon).
Het vreemde en verwarrende hierbij is dat wij een lagere kleurtemperatuur ervaren als warmer licht (misschien niet zo vreemd want een kleiner f-getal heeft ook een grotere diafragma opening dus als fotograaf zijn we wel iets gewend).
Wij zien wit licht.
De kleur van het licht dat door een vel helder wit papier weerkaatst wordt, is in feite afhankelijk van het omgevingslicht. Bij verlichting door kunstlicht is de kleur anders dan bij verlichting door daglicht. Het oog corrigeert deze schijnkleur, doordat de betreffende kleurgevoelige cellen (de kegeltjes) na korte tijd sterker uitgeput raken en minder sterke signalen naar de hersenen leiden. (bron: Wikipedia)
Welke kleurtemperatuur hoort nu bij welke lichtbron?
Ook onze camera heeft de mogelijkheid om alles in wit licht te zien ongeacht de kleurtemperatuur van de lichtbron. Dit noemen we de witbalans. Digitale camera's hebben een aantal presets waaruit we kunnen kiezen zoals: daglicht, flitslicht, bewolkt, tl-licht et cetera. Een speciale preset is de Automatische witbalans. Deze stand analyseert het licht en berekent de juiste correctie (wat overigens alleen maar goed werkt bij een gemiddelde situatie).
Maar wat nu als we lichtbronnen gaan mixen met een verschillende kleurtemperatuur?
Stel we gaan fotograferen in de zaal waar een receptie wordt gehouden met voornamelijk kunstlicht met een lage kleurtemperatuur van ongeveer 3000 graden Kelvin en we plaatsen onze reportageflitser op de camera.
We gebruiken dan een extra lichtbron met een globale kleurtemperatuur van ongeveer 5500 Kelvin. Als we bij kunstlicht dan een foto maken met een flitser dan zal de camera de witbalans corrigeren naar de kleurtemperatuur van het licht van de flitser. Het aanwezige kunstlicht wordt hierdoor geel-oranje weergegeven omdat kunstlicht een veel lagere kleurtemperatuur (ong. 3000 Kelvin) heeft dan flitslicht.
Je krijgt hierdoor grote kleurverschillen in je foto’s waardoor deze onrealistisch lijken of dat het overduidelijk is dat deze foto’s met een flitser zijn gemaakt.
Om het verschil in kleurtemperatuur in foto’s te minimaliseren, als een flitser wordt gebruikt, kun je met een kleurfilter werken. Met deze correctiefilters kunnen we de kleur van het flitslicht aanpassen naar dezelfde kleurtemperatuur van het aanwezige omgevingslicht. Deze correctiefilters (gels) bestaan uit blauwe (CTB), oranje (CTO), en groene (+Green) filters. De blauwe filters zijn geschikt voor daglicht situaties, de oranje filters passen het flitslicht aan naar kunstlicht en de groene filters geven het flitslicht eenzelfde kleur als TL-licht.
In onderstaande tabel kun je zien welke filter je in welke situatie kunt gebruiken. Hierbij is uitgegaan van Lee filters.
Uiteraard kun je deze correctiefilters ook creatief gebruiken om te gaan schuiven met de kleurtemperatuur, daarover meer in mijn volgende blog.
OK, dat was het voor deze keer. Ik hoop dat je het weer interessant hebt gevonden. Laat gerust eens een berichtje achter of wordt een vaste volger van mijn blog.
Je kunt mij ook volgen op twitter
Follow @PSPhotoDigi
Tot de volgende keer,
Peter.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten